Het gebeurt eigenlijk nooit… een rechter die in een scheidingszaak zich rechtstreeks tot het kind richt. Onlangs gebeurde dit wel. Kinderrechter Martia Veen legde het oudste kind heel duidelijk uit waarom zij ervoor koos de omgangsregeling niet te wijzigen, terwijl hij hierom had gevraagd.
Procederen
Al meer dan zes jaar lang maakten de ouders van de jongen elkaar het leven zuur. Zij blijven maar tegen elkaar procederen en willen alle twee helemaal nergens aan meewerken. Alle discussies gaan over de kinderen. De kinderen gaan er ondertussen aan kapot. Nu is vader verhuisd naar een andere regio en wil dat zijn oudste zoon bij hem komt wonen en daar ook naar school gaat. De zoon lijkt het ermee eens te zijn. Hij begint een zaak om het hoofdverblijf en de school te kunnen wijzigen.
Oudste kind
Het oudste kind is ouder dan 12 jaar oud en mag daarom ook aangeven wat hij zelf nou eigenlijk graag zou willen. Zo schreef de zoon een brief met behulp van zijn vader. Hierin geef hij aan dat de huidige regeling “niet aansluit bij onze wensen”. Hij sluit af met “Wij willen graag weten of dit zo geregeld kan worden. We hopen dat jullie dit snel kunnen bespreken, zodat er ook voor ons duidelijkheid komt”. In een latere mail schrijft hij “Zoals jullie weten zou ik graag bij papa willen gaan wonen. Mijn motivatie is: dat ik graag wil weten hoe het is om bij papa te wonen. Verder wil ik graag werken aan de vader-zoon relatie”. Hij heeft zelfs alvast uitgedacht hoe het praktisch zou moeten met school, sporten, de kerk en zijn broertje.
Het besluit
Toch besluit de rechter om niet mee te gaan met het verzoek van vader en oudste zoon om zoon bij hem te laten wonen. Hij blijft gewoon bij moeder. Omdat het belangrijk is dat het kind zich wel gehoord voelt besloot de rechter in dit geval om rechtstreeks aan de zoon uit te leggen, waarom zij dit besluit heeft genomen. Een mooi en indrukwekkend relaas:
“Jij en ik hebben elkaar gesproken. Je hebt mij toen uitgelegd dat je bij je vader wilt gaan wonen omdat je het gevoel hebt dat je iets mist. Wat je mist, dat weet je niet, maar je denkt dat het zou helpen om bij je vader te gaan wonen.
Je vrienden zitten bij je op school in Asen en op die school heb je het ook naar je zin. Met je moeder en je broertje ga je in Groningen naar de kerk. Zelf ga je ook naar de kring van de kerk en daar heb je veel steun aan. Daar wil je ook graag naartoe blijven gaan. Daarom heb je ook al bedacht hoe je dat vanuit de woonplaats van je vader zou kunnen doen. Je gaat al een tijdje naar een kindercoach waar je goed contact mee hebt. Die coach zit in Assen. Ook heb je aangegeven dat je je broertje zoveel mogelijk wilt blijven zien. Je snapt ook heel goed dat het voor hem ook een hele verandering wordt als jij bij je vader gaat wonen.
Je hebt ook uitgelegd dat je ouders volgens jou al acht jaar niet meer met elkaar praten en dat ze het nergens over eens kunnen worden. Het is nu bijvoorbeeld wel duidelijk op welke dag en hoe laat je vader je op komt halen, maar nu is er iedere keer gedoe over bij wie je dan eet. Dat regelen je ouders niet onderling, maar ze willen wel allebei dat je met hun eet. Dit los je nu op door op die avonden twee keer te eten. Ook denk jij al verder vooruit. Je vader is in een andere plaats gaan wonen. Die afstand maakt alles extra ingewikkeld. Je voorziet nu al een probleem doordat de woonplaats van je vader in een andere regio ligt. Je vader heeft een stiefdochter die naar school gaat en binnenkort gaat dat wringen met jullie vakanties. Dat probleem wordt alleen maar groter als jij en je broertje in verschillende regio’s zouden wonen. Dat heb je zelf niet gezegd, maar ik heb de indruk dat je dat zelf ook wel ziet.
Je vader heeft dit verzoek ingediend. Hij heeft dat met je besproken en jij hebt toen gezegd dat het wel mocht. Als je ouders mij vertellen wat er moet gebeuren en waarom, dan gaat het over de vraag wat jij echt wil en waarom je dat wilt. Daar focussen ze allebei op. Ik heb ze uitgelegd dat zij daarmee de kern missen. Wat je wilt en waarom is belangrijk. Dat moeten je ouders zeker meewegen. Maar daarna moeten ze zelf hun verantwoordelijkheid nemen. Dan moeten zij als ouders zich buigen over de vraag of wat jij wilt nou wel zo’n goed idee is. Daarna moeten zij een beslissing nemen. Dit zijn je ouders niet gewend en jij verwacht dit ook al niet meer van je ouders.
Dat begrijp ik van jouw kant wel. Ouders, in de zin van twee volwassenen die samen optreden in jouw belang, die heb jij al een hele tijd niet. Je hebt een vader en een moeder, die het nergens over eens lijken te worden, over alles conflicten weten te krijgen en jij zit daar tussenin. Jij probeert problemen te voorkomen, conflicten te sussen en bij dat alles vooral niemand het gevoel te geven dat je partij kiest. Daarbij kom je aan je eigen belangen en eigen ontwikkeling pas als laatste toe en als het nodig is maak je dat ondergeschikt.
Jij en je broertje zijn niet verantwoordelijk voor de problemen tussen je ouders. Jullie hebben er geen schuld en en zouden er geen last van moeten hebben.
Over de vraag wanneer je voor hoe lang bij welke ouder bent zijn je ouders het nooit eens geweest. Dat voelen jij en je broertje en jullie hebben al heel lang het gevoel dat voor jullie niet duidelijk is hoe het nou moet. De rechtbank heeft geprobeerd aan die situatie een einde te maken. Voor jullie moet er rust in de tent komen, dit is de regeling en hou op daar onrust over te veroorzaken. Die boodschap naar jullie ouders is uitvoerig opgeschreven en wat de Raad te melden had is ook zonder er doekjes om te winden opgeschreven. Dat doet een rechter niet voor de lol. Dat doet een rechter in een poging om bij je ouders het kwartje te doen vallen. Dat is niet gelukt. Binnen weken na die beschikking begon het al weer overnieuw. Dat werken aan verbetering van communicatie, waar de rechtbank en de Raad op aandringen, daar blijkt weinig van.
Een verhuizing van jou naar je vader lost de problemen tussen je ouders ook niet op. Dat geeft alleen maar weer een nieuwe situatie, waarin er weer een hele reeks nieuwe onderwerpen ontstaan om het niet over eens te worden. Dat is ook niet op te lossen door alleen van je moeder te verlangen dat ze weer met je vader gaat praten. Als iets niet werkt en tot problemen leidt, dan heeft het geen zin om het steeds weer op dezelfde manier te gaan proberen. Allebei je ouders zullen voor mogelijk moeten houden dat ze misschien dingen niet op de juiste/handigste manier doen en dat ze dingen anders moeten doen. Dat geldt ook voor je vader. Ik heb je ouders op zitting gezien en gehoord en de manier waarop je vader over en tegen je moeder spreekt is niet productief en niet constructief. Je vader wil met je moeder overleggen, maar straalt ui dat de uitkomst van dat overleg al vast staat. Hij is ook heel behendig om dingen zo te verwoorden dat er een waardeoordeel in klinkt dat voor je moeder kwetsend is. Ik zal daar één voorbeeld van geven. Volgens je vader mis jij het leven in een gezin. Daarmee zegt hij, althans dat lijkt er erg op, dat je nu niet in een gezin woont. De tijd dat een moeder met haar kinderen niet als een volwaardig gezin werd gezien is geweest.
Jij hebt het gevoel dat je iets mist. Jij mist ook iets.
Maar ik verwacht niet dat jij door een verhuizing naar je vader gaat ontdekken wat jij mist en dat je dat daar dan ook gaat vinden, in de zin dat je probleem is opgelost.
Jij moet aan je eigen ontwikkeling gaan werken, vanuit je eigen omgeving, met de mensen waar jij je goed bij voelt. Je gaat in Assen naar school en hebt daar vrienden. Je hebt de leeftijd om je langzaam losser te maken van je ouders en je eigen dingen te gaan doen, waarbij je vrienden steeds belangrijker worden. Je gaat in Groningen naar de kerk en hebt veel steun aan de mensen die je daar kent en daar ontmoet. De coach waar je veel steun aan hebt, die zit in Assen. Je broertje woont bij je moeder. Als je hulp nodig hebt kan die ook in je huidige woonplaats geboden worden. Dat gebeurt al. Als het nodig is dat je met school wat meer wordt geholpen, dan kan dat daar ook.
Jij bent bereid om alles wat verder voor je belangrijk is achter te laten en bij je vader te gaan wonen, om daar naar een onbekende school te gaan, nieuwe vrienden te moeten maken en van daaruit te proberen je contracten met je kring in Groningen te onderhouden. Als ik de situatie overzie, dan is wat jij wilt doen niet in jouw belang en ook niet in het belang van je broertje.
Normaal gaan beschikkingen er alleen op woensdag uit. Dat zou betekenen dat jij pas woensdag 5 september hoort waar je gaat/blijft wonen en waar je naar school gaat. Maandag 2 september begint in Assen je school weer. Om te zorgen dat je weet waar je dan aan toe bent, zullen we deze beschikking vandaag aan de advocaten van je ouders faxen. Jij krijgt zelf een exemplaar over de post.